Nội dung bài viết
Bạn đã biết Cách tìm hợp âm guitar cho bài hát chưa? Việc đánh được những bài hát yêu thích luôn là 1 niềm vui với rất nhiều người yêu nhạc, không chỉ riêng gì những người chơi nhạc chuyên nghiệp, tuy nhiên đối với những người mới bắt đàu thì nó không hề dễ cũng như có nhiều thắc mắc để làm cách nào để biết hợp âm bài nhạc đó.
Không có gì phải quá lo lắng, các bạn cứ theo dõi Piano Fingers trong bài viết này để chúng tôi chỉ cho các bạn cách tìm nha!
Hợp âm là gì?
Cũng giống như hợp âm trong các bộ môn nhạc cụ khác, hợp âm guitar chính là tập hợp những nốt nhạc được sắp xếp theo 1 trật tự nhất định, và âm thanh chúng tạo ra khi được kết hợp rất êm ái và dễ chịu. Nhờ có hợp âm, bản nhạc sẽ được nhiều màu sắc và sống động hơn.
Xem thêm: Đàn guitar giá rẻ TPHCM
Cách gọi tên các hợp âm?
Kí hiệu 7 nốt nhạc cơ bản bao gồm: Đồ Rê Mi Fa Sol La Si và được quy ước tương đương là C D E F G A B. Tên hợp âm cũng được sử dụng tương tự cộng thêm 1 số ký tự theo công thức:
Tên hợp âm = chữ cái in hoa (C D E F G A B) + các kí tự (hay chữ cái)
Các kí tự đó trong hợp âm bao gồm:
- m: kí hiệu hợp âm thứ
- #: kí hiệu hợp âm thăng
- b: kí hiệu hợp âm giáng
- 7: kí hiệu hợp âm bảy
Ví dụ khi các kí tự trên kết hợp với hợp âm Đô (C) sẽ ra:
- C: Đô trưởng
- Cm: Đô thứ
- C#: Đô thăng
- Cb: Đô giáng
- C7: Đô 7
Ví dụ đặc biệt hơn, ta có: Cbm tức hợp âm Đô giáng thứ, bạn sẽ đọc từ trái sang phải như bình thường.
Cách bấm các hợp âm guitar cơ bản 
Đây là 10 hợp âm guitar cơ bản, cách đọc và sử dụng các bạn cứ theo hướng dẫn ở trên nha!
Cuối cùng là hợp âm Fa trưởng, hơi khó 1 tý nên Piano Fingers xin chỉ riêng cho các bạn dễ hiểu:
Chúng ta đã sơ lược qua những phần cơ bản nhất liên quan về hợp âm guitar, bây giờ là đến phần chính: Cách tìm hợp âm guitar cho bài hát nhé!
Cách tìm hợp âm guitar cho bài hát
Thông thường các bản nhạc đã có ghi sẵn các hợp âm (chords) cho guitar, nhưng đôi lúc cũng có bản không ghi hợp âm nào cả. Nếu có sẵn thì mọi chuyện đơn giản rồi, bạn đã biết cách bấm cho tay trái, còn lại là tay phải chạy làm sao cho hợp lý.
Xem thêm: Hướng dẫn chọn đàn guitar cho trẻ nhỏ
Nhưng không phải bản nào cũng có ghi hợp âm, nhất là các bản nhạc Việt, hoặc có ghi mà không được chuẩn. Nên để sử dụng đàn để chơi nhạc, bạn cần nắm vững cách tìm hợp âm guitar cho bài hát.
Sau đây là 3 vấn đề bạn cần lưu ý cho bàn tay trái:
1. Tìm chủ âm của bản nhạc
Khi nhìn vào bộ khóa ở đầu bản nhạc, ta sẽ thấy các trường hợp:
Bộ khóa không có dấu thăng giảm: Chủ âm có thể là Đô trưởng (C) hay La thứ (Am).
Bộ khóa có dấu thăng: Từ dấu thăng cuối, công thêm nửa cung sẽ có tên chủ âm trưởng, rồi từ đó đếm xuống 2 nốt sẽ có tên âm giai tương ứng là Bộ khóa có dấu giảm: Nếu có 1 dấu giảm (Bb) thì chủ âm bài đó có thể là Fa trưởng (F) hay Rê thứ (Dm).
Nếu có hơn 1 dấu giảm, thì dấu giảm ngay trước dấu giẩm cuối sẽ là tên của chủ âm trưởng và sau đó đếm xuống 2 nốt bạn sẽ có tên của chủ âm ở cung thứ.
Nếu bạn có thắc mắc tại sao lại chưa rõ là chủ âm ở cung trưởng hay cung thứ ngay như thế thì hãy tưởng tượng việc tìm chủ âm 1 bài nhạc mới cũng như khi bạn đang đứng trước 1 căn nhà lạ: bạn gõ cửa nhưng không biết người chủ nhà ra mở cửa là người cha (trưởng) hay là người mẹ (thứ).
2. Tìm các hợp âm trong bài nhạc
Trong các bài nhạc Việt thường chỉ dùng 6 hợp âm chính. Bạn cứ thử tưởng tượng gia đình này có 4 người con, 2 trai và 2 gái. Ta đã tìm được 2 hợp âm chủ nhà rồi thì chỉ cần tìm thêm 4 hợp âm còn lại (tên của 4 đứa con) bằng cách áp dụng luật 1 – 4 – 5 như sau:
Ví dụ bài nhạc thuộc cung Đô trưởng (C) nghĩa là âm giai tương ứng là La thứ (Am). Nếu người cha là Đô thì có thể tìm tên 2 đứa con trai bằng cách dùng 5 ngón của bàn tay trái mà đếm như sau:
Ngón cái: 1 Đô – ngón trỏ: 2 Rê bỏ – ngón giữa 3 Mi bỏ – ngón áp út 4 Fa OK – ngón út 5 Sol OK
Như vậy thì bên phía cha và 2 con trai, ta sẽ có 3 hợp âm: Đô (C), Fa (F) và Sol (G).
Qua phía người mẹ (âm giai tương ứng), tương tự như trên ta sẽ có tên của người mẹ và 2 con gái là La thứ (Am), Rê thứ (Dm) và Mi trưởng (E).
Nếu bạn có thắc mắc tại sao 2 cô con gái lại là Rê thứ (mà không là Rê trưởng) và Mi trưởng (mà không là Mi thứ) thì phải biết về các nốt trong 1 âm giai (scale) và tên các quãng (interval).
Trong âm giai Am thì các nốt là A-B-C-D-E-F-G#-A, tên của cô con gái thứ nhất bắt đầu ở nốt thứ 4 (đếm La Si Đô “Rê”) Hợp âm Rê có 3 nốt chồng lên nhau là Rê Fa La (D F A) và nốt Fa không có dấu thăng. Quãng D-F là quãng 3 thứ, nên cô con gái thứ nhất tên là Rê thứ (Dm) .
Trong khi đó tên của cô con gái thứ hai bắt đầu ở bậc 5 (đếm La Si Do Re “Mi”).
Chồng 3 nốt lên nhau ở Mi (E) sẽ có E – G# – B (để ý G# trong âm giai La thứ) và vì quãng E G# là quãng 3 trưởng, nên cô con gái thứ hai sẽ mang tên Mi trưởng (E)
Nếu bạn chưa có nhiều thời gian để tìm hiểu sâu xa thì khi muốn tìm 6 hợp âm chính cho bài nhạc chỉ cần nhớ luật 1 – 4 – 5, đại khái là:
a) Ba hợp âm theo chủ âm trưởng (cha & 2 trai): 1 – 4 – 5 (tất cả đều trưởng)
b) Ba hợp âm theo chủ âm thứ (mẹ & 2 gái): 1 thứ – 4 thứ – 5 trưởng
Ví dụ tìm 6 hợp âm dùng trong 1 bài nhạc có 1 dấu thăng:
a) Bài này có thể thuộc Sol trưởng (G) hay Mi thứ (Em)
b) Dùng luật 1-4-5 theo nhánh G sẽ có 3 hợp âm G, C, D
c) Dùng luật 1-4-5 theo nhánh Em sẽ có Em, Am, B 6 hợp âm này là G – C – D – Em – Am – B
Ðây là 6 hợp âm căn bản của mỗi bài nhạc mà người mới chơi đàn guitar cần nắm vững. Từ những hợp âm gốc này mà người ta chế biến, thêm mắm thêm muối vào thành hàng trăm, hàng nghìn hợp âm mà các bạn có thể thấy trong các tập sách nhạc.
Một trong những biến thể đó là loại hợp âm 7, được thành lập bằng cách đặt thêm 1 nốt thứ tư trên 3 nốt của hợp âm căn bản (tức là sẽ có 4 nốt ở bậc 1-3-5-7).
Theo công thức bài học tìm hợp âm theo lối mì ăn liền như vầy, bạn chỉ cần nhớ 1 điểm nhỏ sau đây:
Ðể nghe êm tai hơn, tên của người con trai thứ hai và người con gái thứ hai (D và B trong thí dụ trên) có thể đổi thành hợp âm 7. Như thế là tạm thời hoàn tất việc tìm tên 6 người trong gia đình, và theo thí dụ trên thì 6 hợp âm này sẽ là: G – C – D7 – Em – Am – B7.
3. Đặt các hợp âm vào bài nhạc
Biết được 6 hợp âm chính dùng trong bài rồi, có thể bạn sẽ có câu hỏi kế tiếp rằng làm sao biết khi nào thì đổi hợp âm? Chúng ta sẽ có mấy luật căn bản sau đây:
1. Thông thường với các bài nhạc Việt thì mỗi ô nhịp dùng 1 hợp âm, đổi ở phách 1, đầu nhịp. Với những bài nhịp 4 thì đôi khi có thề dùng 2 hợp âm trong 1 ô nhịp , đổi ở phách 1 và 3.
2. Bài nhạc bắt đầu bằng chủ âm và kết ở ô nhịp cuối cũng bằng chủ âm.
3. Tùy theo chủ âm nào (trưởng hay thứ) mà những hợp âm của phe cha hay mẹ nắm đa số. Một bài bắt đầu ở cung La thứ (Am) thì hầu như 2 cô con gái (Dm và E7) sẽ theo sau. Mẹ và con gái hát đã đời các hợp âm Am-Dm-E7 rồi thì ông cha và 2 con trai (C-F-G7) lúc ấy mới có thể lên tiếng để thay đổi không khí ! Tuy nhiên vì chủ âm là La thứ nên sau đó thì phải trở về cụm Am-Dm-E7 để chấm dứt ở Am.
Nếu nắm vững lý thuyết căn bản âm nhạc thì chỉ cần nhìn vào các nốt trong mỗi ô nhịp là cũng biết ngay ô nhịp ấy thuộc hợp âm gì? Trong trường hợp học đệm đàn “cấp tốc” này thì chỉ còn cách là bạn phải mò như sau:
1. Tìm một bản ghi các hợp âm căn bản cho guitar. Bạn không cần những quyển sách dày cộm mà chỉ cần một trang căn bản, in vài chục hợp âm là đủ.
2. Dùng cây guitar đánh trải 6 hợp âm trên cho thật nhuyễn và quen tai.
3. Bắt đầu với chủ âm ở ô nhịp đầu tiên, hát ô nhịp kế tiếp và so với 6 hợp âm trên nghe xem hợp âm nào thuận tai nhất.
4. Nên nhớ theo đúng 3 lời khuyên ghi ở trên và tránh đừng chuyển đổi hợp âm lung tung. Tóm gọn thì bạn chỉ cần theo mấy luật căn bản trong 3 bài trên đây là có thể tìm được các hợp âm căn bản và dễ dàng chơi khoảng… 90% những bài nhạc Việt.
Kết luận
Hi vọng qua bài viết này của Piano Fingers, các bạn, nhất là những người mới học sẽ biết Cách tìm hợp âm guitar cho bài hát, hẹn gặp lại các bạn trong các bài viết sau.
